Platforma Dziedzictwa Kulturowego
Obszarów Wiejskich

Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Godło Polski

Dziedzictwo cyfrowe można postrzegać jako specyficzną część dziedzictwa kulturowego. Jak dotąd, główną uwagę przywiązywano do artefaktów archeologicznych, i chociaż w ich odkrywaniu znajdują zastosowanie nowoczesne technologie, sama technologia nie była postrzegana jako element dziedzictwa, który wymaga zachowania. W porównaniu do materialnych artefaktów, cyfrowe artefakty mają co najmniej dwie specyficzne właściwości: można je odtwarzać i powielać w nieskończoność i można je stosunkowo łatwo  „utracić na dobre”. Zachowanie od utracenia wielu artefaktów cyfrowych jest coraz trudniejsze z powodu starzenia się sprzętu i oprogramowania, braku części zamiennych oraz braku specjalistów, ale także braku odpowiednich regulacji prawnych [Heinonen i Reunanen 2009].

Problem zachowania artefaktów cyfrowych dla przyszłych pokoleń jest bardzo złożony i wielowątkowy. Badania dziedzictwa cyfrowego koncentrują się najczęściej na: (1) digitalizacji materialnych (analogowych) obiektów dziedzictwa; (2) zachowaniu dziedzictwa cyfrowego dla przyszłych pokoleń; (3) wykorzystaniu (użytkowaniu) dziedzictwa cyfrowego; (4) prezentowaniu, udostępnianiu i promocji dziedzictwa cyfrowego oraz (5) zagadnieniach prawnych związanych z ochroną dziedzictwa cyfrowego [Wang et al. 2020].

Cyfrowe surogaty
Cyfrowy surogat jest swoistą kopią, cyfrowym odpowiednikiem oryginalnego lub nie istniejącego obiektu. Cyfrowe surogaty powstają przede wszystkim po to, aby chronić oryginalne artefakty. Cyfrowe obrazy, zeskanowane obiekty 3D czy materiały wideo, to tylko niektóre rodzaje cyfrowych surogatów [Rahaman 2011].
Rezultat procesu digitalizacji jest także  często nazywany cyfrowym surogatem. Przykładowo skan (wywołanej / wydrukowanej) fotografii można uznać za cyfrowy surogat oryginału, ponieważ zachowuje on jakość fotografii. Digitalizacja analogowego nagrania audio pozwala uzyskać cyfrowy odpowiednik oryginału. Z kolei fotografia cyfrowa budynku nie może służyć jako cyfrowy surogat z powodu utraty informacji przestrzennej. W tym przypadku cyfrowym surogatem jest skan 3D budynku, ponieważ zachowuje informacje przestrzenne [Häyrinen 2012]. Abid [2007] zauważył, że znaczna część dziedzictwa cyfrowego to cyfrowa reprodukcja istniejących już utworów, która może się składać z tekstów, obrazów i dźwięków lub może mieć charakter multimedialny, fotograficzny lub kinematograficzny. Ten „cyfrowy klon” nie aspiruje do tego, aby być kopią pierwowzoru, a jedynie stanowi jego reprezentację. Cyfrowy surogat oddaje w możliwie największym stopniu charakter pierwowzoru. Lindner [2006] użył terminu „digital proxy” względem obiektów, które nie są surogatami, ale pozostają bliskie oryginalnemu obiektowi i są wystarczające do zapoznania się z nim.

Źródła

  • Abid, A. (2007). Safeguarding our digital heritage: a new preservation paradigm. In Y. D. Lusenet & V. Wintermans (Eds.) Preserving the digital heritage Principles and policies. Selected papers., Vol. 31, pp. 7-14. Amsterdam: European Commission on Preservation and Access.
  • Häyrinen, A. (2012). Open sourcing digital heritage: digital surrogates, museums and knowledge management in the age of open networks. Jyväskylä Studies in Humanities (Vol. 187). Jyväskylä: Jyväskylä University Printing House.
  • Heinonen M., Reunanen M. (2009). Preserving Our Digital Heritage: Experiences from the Pelikonepeijoonit Project. In: Impagliazzo J., Järvi T., Paju P. (eds) History of Nordic Computing 2. HiNC 2007. IFIP Advances in Information and Communication Technology, vol 303, pp. 55-64.
  • Lindner, J. (2006). Digitization Reconsidered. https://cool.culturalheritage.org/byauth/lindner/digirecon.html
  • Rahaman, H. (2011).Define Digital Heritage: Part 03. Digital Heritage Interpretation. https://hafiz2010.wordpress.com/2014/05/16/define-digital-heritage-part-03/
  • Wang X. et al. (2020). Digital Heritage. In: Guo H., Goodchild M., Annoni A. (eds) Manual of Digital Earth. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-32-9915-3_17

Czytaj więcej...

Mapowanie muzeów cyfrowego dziedzictwa kulturowego w Polsce (DigiMap) Projekt DigiMap jest realizowany w ramach RID i działania 2.1 pt. Finansowanie mini-projektów badawczych – wsparcie badań naukowych i prac rozwojowych z zakresu zarządzania mających wpływ na otoczenie społeczno-gospodarcze w regionie. Kierownikiem projektu jest dr inż. Karol Król z Katedry Gospodarki Przestrzennej i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.  Zdaniem kierownika projektu, dr Karola Króla: Podobnie jak istnieją w Polsce szlaki architektury
Mapowanie słów kluczowych dziedzictwa kulinarnego „Babci Józi” (BaJa) Projekt BaJa jest realizowany w ramach działania 2.1 pt. Finansowanie mini-projektów badawczych – wsparcie badań naukowych i prac rozwojowych z zakresu zarządzania mających wpływ na otoczenie społeczno-gospodarcze w regionie. Kierownikiem projektu jest dr inż. Karol Król z Katedry Gospodarki Przestrzennej i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Niniejsze badania są częścią projektu pt. Większy potencjał nauk o zarządzaniu i jakości poprzez lepsze

heritage

Digital trial

Muzeum Elektroniki w Krakowie

RID

projekt BaJa